Patoloji, hastalıkların nedenleri ve oluşum mekanizmalarının araştırıldığı, hastalıklı doku, organ ve vücut sıvılarının makroskopik, mikroskopik ve moleküler düzeyde incelendiği bir bilim dalıdır.

 

Patolojik inceleme ve değerlendirmeyi yapan Tıbbi Patoloji Uzmanı, konusunda uzmanlık yapmış tıp doktorudur.

 

 

Tıbbi patoloji uzmanları, Patoloji Anabilim Dalı’na poliklinikte hastalardan alınan küçük biyopsi materyalleri ile ameliyathanede hastalardan çıkarılan değişik boyuttaki organ ve doku parçaları, sitoloji örneklerinin (vücut sıvıları, sürüntü materyalleri, ince iğne aspirasyon materyalleri ve servikovaginal smear örnekleri) makroskopik değerlendirmesi ve mikroskop altında incelemelerini yaparak, mevcut hastalığa ve/veya mevcut lezyona ait tanıları koyar ve özellikle kanser tanısı alan hastalarda tedaviyi yönlendiren prognostik ve prediktif kriterlerin belirlenmesinde rol oynar. Bu nedenle kanser tanısının konmasında patolojik tanı altın standarttır.

 

 

Patolojik inceleme sürecinde; makroskopik ve mikroksopik inceleme, sitolojik materyal incelemesi, geleneksel histokimyasal boyamalar yanı sıra, tanıya yardımcı, prognostik ve prediktif kriterlerin belirlenmesi ve hedefe yönelik tedavi planlarında önemli olan biyolojik belirteçlerin varlığı gösteren, immuhistokimyasal, immünfloresan ve moleküler yöntemler gibi ek yöntemler de uygulanmaktadır.

 

İntraoperatif konsültasyon (dondurulmuş kesit) ameliyat sırasında gidişatı belirleyecek acil patolojik inceleme yöntemidir.

 

Tıbbi Patoloji Bölümümüzde Verilen Hizmetler

 

1- Rutin histopatolojik incelemeler

2- Histokimyasal incelemeler

3- İmmunhistokimyasal incelemeler

4- İmmunfloresan (IF) incelemeler

5- Sitopatolojik incelemeler

6- İntraoperatif (Frozen section/dondurulmuş kesit) inceleme

7- Moleküler Patoloji

8- Tıbbi Otopsi

9- Konsültasyon Hizmetleri

1- Rutin Histopatolojik İncelemeler

 

Poliklinikte hastalardan alınan küçük biyopsi materyalleri ile ameliyathanede hastalardan çıkarılan değişik boyuttaki organ ve doku parçaları, seri bir işlemden geçirilerek elde edilen kesitler rutin boyama olan Hematoksilen & Eozin ile boyanıp mikroskop altında incelebilir hale getirilir ve patoloji uzman doktorlarımız tarafından tanı için değerlendirilir.

 

2- Histokimyasal İncelemeler

 

Histokimya; maddeleri hücre ve doku düzeyinde ayırt etmeye, yerleşimlerini ve miktarlarını saptamaya yarayan kimyasal tekniklerin ortak adıdır. Bu amaçla özel maddeler, reaktif gruplar ve enzimler kullanılabilir. Başta dokularda demir birikimi, bağ doku artımı, mantar ve tüberküloz basili varlığının gösterilmesi gibi kullanım alanı vardır. Bölümümüzde yaklaşık olarak 17 adet histokimyasal boya çalışması yapılmakta olup, histokimyasal çalışmalar için laboratuvar standardizasyon programı çerçevesinde çalışmalarımız yürütülmekte ve istekler günlük olarak çalışılabilmektedir. Yıllık histokimya uygumla sayımız yaklaşık olarak 7500’dür.

 

 

3- İmmunhistokimyasal İncelemeler

 

İmmünohistokimya (İHK), patoloji uzmanının preparatları incelemesi sonrası tanı, prognostik, prediktif ve tedavi amaçlı (meme, mide ve akciğer kanserleri) istediği özel bir boyama şeklidir. Bölümümüzde rutin kullanımda 180 farklı tipte immunhistokimyasal antikor mevcut olup, immunhistokimya çalışmalar Leica BOND-MAX otomatize sistem ile yapılmaktadır. Yıllık immunhistokimyasal boya uygulama sayımız yaklaşık 18.000’dir.

 

İmmunhistokimyasal çalışmalar için laboratuvar standardizasyon programı çerçevesinde çalışmalarımız yürütülmekte ve istekler günlük olarak çalışılabilmektedir.

 

 

4- İmmünfloresan (IF) İncelemeler

 

İmmunflöresan teknik, bir doku ya da hücredeki belirli antijenleri, flöresan boyalar ile bağlanmış antikorlar ile işaretleyerek flöresan ışık veren immunflöresan mikroskoplar ile inceleme tekniğidir. Bu teknik için taze doku gerekir. Dahili böbrek hastalıklarının tanısında ve deri hastalıklarının tanısında kullanım alanı mevcuttur.

 

Bölümümüzde, dermatopatoloji alanında derinin büllöz hastalıkları ve vaskülitler gibi non-neoplastik hastalıklarının tanısı yanısıra, nefropatoloji alanında ise glomerüler hastalıkların tanısının konulması ve ayırıcı tanıların yapılmasında kullanılmaktadır.

 

5- Sitopatolojik İncelemeler

 

Bölümümüzde, servikovaginal smear örnekleri, vücut sıvıları (plevral sıvı, batın yıkama sıvıları, asit sıvısı), bronş ve bronkoalveolar lavajlar, ince iğne asipirasyon biyopsileri (tiroit, EBUS) gibi sitolojik materyaller değerlendirilmektedir. Vücut sıvılarının değerlendirilmesinde, yayma prepratlar ve sitosantrifüj preperatları örneklerinde yeterli materyal olduğunda hücre blokları hazırlanmaktadır.

 

Servikovaginal yaymalar serviks (rahim ağzı kanser) taramasında, İnce iğne aspirasyon biyopsileri (İİAB) ise tiroit, meme, akciğer ve pankreas başta olmak üzere tüm organlardaki lezyonların tanısında kullanılmaktadır.

 

6- İntraoperatif (Frozen Section/Dondurulmuş Kesit) İnceleme

 

Ameliyat sırasında gidişatı belirleyecek acil patolojik inceleme yöntemidir. Bölümüzde cerrahi sınır değerlendirilmesi, lenf düğümüne metastaz olup olmadığının belirlenmesi ve kanser varlığının saptanması ve kanser tipini belirlemek için kullanılır. Bu işlem sonrası rutin patolojik incelemeye devam edilir.

 

7- Moleküler Patoloji

 

Moleküler patoloji testleri tanı amaçlı olarak özellikle lenfoma ve yumuşak doku tümörlerinde kullanım alanı bulurken, hedefe yönelik tedavilere uygun hastaları belirlemek amacıyla en sık akciğer, meme ve gastrointestinal sistem tümörlerinde kullanılmaktadır. Bununla birlikte moleküler patoloji her geçen gün birçok yeni tümörde tanısal ve/veya hedefe yönelik tedavi ve prognostik amaçlı olarak kullanım alanı genişletmektedir.

 

RT-PCR: Günümüzde moleküler patoloji uygulamaları çerçevesinde daha yaygın bir kullanım alanı bulmaya başlamış bir yöntemdir. Bu yöntem ile nükleik asit çoğalmasıyla eş zamanlı olarak artış gösteren floresan sinyalin ölçülmesiyle kısa sürede kantitatif sonuç elde edilebilir. Patoloğa gen düzeyindeki bozuklukların saptanabilmesi olanağı verir. Başlıca kullanım alanları arasında malign melanom, kalın barsak kanserlerinin ve akciğer kanserlerinin tedavilerinin yönlendirilmesi mevcuttur. Bölümümüzde RT-PCR uygulamaları moleküler patoloji laboratuvarımızda Qiagen Rotor-Gene, Diatech Easy PGX ve Idylla Biocartis cihazları kullanılarak yapılmaktadır.

Floresan in-situ hibridizasyon (FISH): İn situ hibridizasyon, belirli bir nükleik asit dizisinin doku veya hücre içerisinde bulunduğu yeri tespit etmeye yönelik bir tekniktir. Değerlendirme özel filtreleri olan bir immunfloresan mikroskop altında yapılır. İn situ hibridizasyon tanısal, prognostik bilgi ve tedavi belirlenmesi amaçlı olarak kullanılmaktadır. Lenf bezi ve kemik iliği tümörleri, çocukluk çağı tümörlerinin tanısında ve tiplendirilmesinde, meme, mide, akciğer tümörlerinin tedavisinde önemli yere sahiptir. Bölümümüzde FISH ve CISH yöntemleri uygulanmaktadır.

 

Dizileme ve yeni nesil dizileme (NGS): Yeni nesil dizileme, ilgilenilen genomik bölgelerin yüksek işlem hacimli dizilemesini kullanır. Akciğer, lenf bezi ve kemik iliği, kolon, meme, prostat ve over tümörlerinin tedavisinde önemli yere sahiptir. Bölümümüzde myeloid ve somatik tümörler, Homolog Rekombinasyonel Onarım (HRR), Mikrosatellit İnstabilitesi (MSI), Tümör Mutasyon Yükü (TMB) ve Füzyon panelleri çalışmaları raporlanmaktadır.

 

Moleküler patoloji laboratuvarımızda dizileme uygulamaları için Qiagen Pyrosequencing, NGS uygulamaları için Illumina MiSeq cihazları bulunmaktadır.

 

Aşağıdaki dış kalite kontrol/sertifikasyon programlarına başarı ile katılım sağlanmıştır.

 

2010  Quıp Rıng See Kras Valıdatıon Test

2013  Quıp Rıng See Iıı Kras Valıdatıon Test

2019  Emqn Kras Valıdatıon Test

2020  Emqn Egfr, Braf, Kras Valıdatıon Test

2020  Esp Lung Eqa Alk-Ros1 Valıdatıon Test

 

8- Tıbbi Otopsi

 

Bölümümüzde, gebelik, doğum sonrası, erken bebeklik veya çocukluk döneminde (Prenatal veya Perinatal dönem) herhangi bir nedenle (Adli vakalar haricinde) kaybedilen bebek veya çocukların tanısal amaçlı otopsi çalışmaları yapılmaktadır.

 

9- Konsültasyon Hizmetleri

Bölümümüzde, farklı bir dış merkez Tıbbi Patoloji Laboratuvarında tanı almış hastaların doku ve preparatları, tanı teyidi ve ikinci görüş talebi ile incelenmektedir. Bu amaçla başvuracak hastalarda, konsültasyon istek belgesi ile birlikte, tercihan parafin bloklarını ve/veya boyasız hazır kesitlerin yanı sıra mutlaka dış merkezde verilen patoloji raporunu da getirmeleri istenmektedir.

 

Tıbbi Patoloji Bölümümüzde Akademik Faaliyetler

 

Hastanemiz hastalıkların tanılarının konulması faaliyetlerine ek olarak aynı zamanda bir araştırma ve uygulama hastanesi kimliği taşıması sebebiyle Tıbbi Patoloji bölümümüzde tıbbi gelişmelere katkıda bulunabilmek amacıyla deneysel, klinik ve klinikopatolojik araştırma projeleri yürütülmektedir.

 

Tıbbi Patoloji Öğretim üyelerimiz hastanemiz bünyesinde düzenli olarak yapılan, hastaların düzenli olarak değerlendirildiği multidisipliner onkoloji tümör konseyi toplantılarına (meme, jinekolo-onkoloji, endokrin, genitoüriner ve genel tümör konseyi gibi) düzenli olarak katılmaktadır.

 

Tıbbi Patoloji öğretim üyeleri tarafından bilimsel gelişmelerin yakından takibi ve meslektaşlarımızın mezuniyet sonrası eğitimlerinin devamını sağlamak amacıyla mesleki dernekler ile iş birliği halinde yerel, ulusal veya uluslararası bilimsel toplantılar düzenlenmektedir.

Zaman zaman çeşitli haftaların etkinliklerinde (Kanser Haftası, Dünya Sigarasız Günü, Sigarayı Bırakma Haftası) sosyal amaçlı ve eğitim kurumlarına yönelik toplantılar düzenlenmekte, televizyon veya radyo programlarına katılım sağlanmaktadır.

Tıbbi Patoloj Öğretim üyelerimiz Ankara’da bulunan Tıp Fakültesi Dönem II. ve III. sınıf öğrencilerine verilmekte olan Türkçe-İngilizce Tıbbi Patoloji derslerine ve Eczacılık Fakültesi Dönem I. Öğrencilerine verilmekte olan Tıbbi Patoloji derslerine katkı sağlamaktadır.