Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Genel Bilgiler

 

Mikrobiyoloji, tıp ve diğer bazı meslek grupları için en temel ve en önemli branş dallarından biridir.

Mikrobiyolojinin gelişim süreci, 1676 yılında, mikrobiyolojinin kurucusu olarak kabul edilen Antony Van Leeuwenhoek’un ilk basit mikroskobu bularak, ağızda gördüğü mikroorganizmaların şeklini çizmesi ile başlamıştır. Bu gelişim günümüzde çok ileri boyutlara ulaşmıştır. Halen mikrobiyoloji tıbbın en dinamik, en hızlı ilerleyen bilim dallarından bir tanesidir. Mikroorganizmaların antibiyotiklere direnç oranlarının gün geçtikçe artmasında ve hastane enfeksiyonları ile mücadelede mikrobiyoloji laboratuvarı çok önemli görevler üstlenmiştir.

 

Laboratuvarımız bu hızlı değişime ayak uydurarak ve yenilikleri takip ederek, hastanemizde rutin laboratuvar hizmeti vermekte ve hastane enfeksiyonlarının takibinde çok önemli bir basamağı oluşturmaktadır. 

 

Laboratuvarımız, Yüreğir, Seyhan, Kışla ve Çukurova polikliniği olmak üzere merkez laboratuvarının içerisinde tüm hastane birimlerimize ve hastalarımıza hizmet vermektedir. Amacımız, hastanemiz kalite politikası çerçevesinde enfeksiyon hastalıklarının tanısının olabildiğince hızlı, doğru ve güvenilir bir şekilde konulabilmesini sağlamaktadır. Bölümümüz ayrıca hastane enfeksiyon kontrol komitesinin içerisinde aktif olarak çalışmaktadır.

 

 

Mikrobiyoloji Laboratuvarı’nı bir şiirle anlatalım:

 

 

Mikrobiyoloji Laboratuvarı

 

Mikroorganizmalarla ilgili tetkiklerin yapıldığı yerdir

İnsanlar burada sürekli bir koşuşturma içindedir

Kan, idrar, balgam yara olsun

Rahat yoktur bize biraz olsun

 

Otoklav cihazımız olmadan olmaz

Besi yerlerimiz onsuz steril olmaz

İnsan kanı, koyun kanı, çikolata

Ya üremezse E. Coli, Klebsiella, H. İnfluenza

 

Olmazsa olmazımızdır etüvümüz

Laboratuvarda nasıl ürer ekimimiz,

Otuz yedi derecede, havası kuru ortamda

Jeloz ve pamuklu besi yerleri

İçindedir etüvün gün boyu

 

Laboratuvarda üretiriz bakterileri

Acineto’yu, Pseudomonas’ı, S. Aureus’u

Bazı günlerde çıkar karşımıza

Oksidaz pozitif N. Subflava’sı

Rutindedir mikrobiyolojide antibiyogram

Amikasin, imipenem ve ampisilin sulbaktam

 

Tekrarlıyor olsak da bazen

Ustasıyız bu işin

Vazgeçmek olmaz hemen

Amacımız kaliteli bir hizmet vermek

Rahatsızlık duymak da ne demek

Israrla çalışıp karşılığını alabilmek

H. Filiz Özen

 

 

Laboratuvarımızın Çalışma Alanları

 

- Bakteriyoloji 

- Seroloji 

- Mikoloji 

- Tüberküloz 

- Moleküler Yöntemler

 

 

Tüm vücut kültürleri (steril vücut sıvıları, boğaz, dışkı, yara/püy, doku, idrar, genital sistem) ve üreme olan örneklerde bakterilerin tanımlanması ve antibiyotik duyarlılık testleri yapılmaktadır. Antibiyotik duyarlılık testleri için CLSI (Clinical Laboratory Standarts Institute) uygulama kriterleri laboratuvarımızda güncel olarak uygulanmaktadır.

 

Bakteriyoloji Laboratuvarı

 

Örnek alma ve transport bilgilerinin mevcut olduğu bir “test rehberi” kitapçığımız bulunmaktadır. 

Kan kültürleri için tam otomatize kan kültür cihazları kullanılmaktadır.

 

Mikrobiyoloji Laboratuvarı Test Rehberi 2023

 

Seroloji Laboratuvarı

 

- Bruselloz (malta humması) tanısı için brusella aglütinasyonu (coombs testi ile birlikte) 

- Salmonelloz tanısı için antikorların araştırıldığı Gruber-Widal testi 

- Kist hidatik tanısı için indirekt hemaglütinasyon inhibisyon testi 

- Epstein Barr virüsü için monospot testi 

- M. pneumoniae için kanda soğuk aglütinasyon testi

- Sifiliz için VDRL ve treponema pallidum hemaglütinasyonu

- Aspergilloz tanısı için galaktomannan antijeni

- Legionella için idrarda antijen tanımlama

- Dışkıda rotavirüs, adenovirüs, amip (Entamoeba histolytica)antijeni ve Clostridium difficile toksin arama testi 

 -Direk ve indirekt floresan antikor yöntemi ile

 *ANA (Antinükleer antikor)

*nDNA (Anti dsDNA) 

*pANCA (MPO) 

*cANCA (PR3) 

*Anti EMA (Anti-Endomisyum Antikor) 

*Anti-Gliadin IgA, IgG 

*Anti-Mitokondriyal Antikor (AMA) 

*Mycoplasma pneumoniae Ig M 

*Chlamydia trachomatis Ig G ve Ig M 

 

 

Tüberküloz Laboratuvarı

 

Tüm örneklerde tam otomatize cihazlar ve konvansiyonel yöntemlerle M. Tuberculosis ve

M. Tuberculosis dışı mikobakteriler (MOTT) tanımlanmakta ve tüberküloz için ilaç duyarlılıklarına bakılmaktadır.

 

 

Moleküler Testler

 

- Mycobacterium spp. 

- M. Tuberculosis 

- EBV viral yük 

- BK virüs viral yük 

- Human papilloma virüs 

- Leishmania 

- Herpes simplex virüs 1 ve 2 

- Pneumocystis ssp (PCR)

 

 

Bruselloz nedir?

 

Malta humması olarak da isimlendirilen bruselloz hastalığı, Brucella cinsi bakterilerin etken olduğu inaparan seyreden sistemik bir hastalıktır. Ülkemizde sıklıkla görülen cins B. melitensis koyun ve keçilerden, daha az sıklıkta görülen B. abortus sığırlardan, nadir görülen B. canis köpeklerden insanlara bulaşır. 

 

Nasıl bulaşır?

 

İyi pişirilmemiş enfekte süt ve süt ürünlerinin yenilmesi ile veya enfekte hayvan ürünlerine (plasenta vb.) temas yolu ile insana geçer.

 

Özellikle enfekte hayvanlardan elde edilen sütün pastörize edilmeden veya iyice kaynatılmadan içilmesi ve taze peynirlerin tuzlu suda en az 3 ay bekletilmeden yenilmesi en önemli bulaş yollarıdır. Ayrıca enfekte hayvan sütlerinden hazırlanan dondurmanın yenilmesi ile de bulaş olabilmektedir. Enfekte ürünün yenilmesinden 7-14 gün sonra hastalık semptomları başlamaktadır. 

 

Belirtileri nelerdir?

 

İştahsızlık, özellikle geceleri artan üşüme, titreme ve ateş nöbetleri, eklem ağrıları gibi semptomlar görülmektedir. 

 

Nasıl tanı konur?

 

Bruselloz hastalığının tanısı için, hastadan alınan kan örneğinde Brusella aglütinasyon (Wright testi) testi ile tanı konulabilmektedir. Tek bir serum örneğinde 1/160 ve üzeri titre değeri veya 2-3 hafta ara ile alınan iki serum örneğinde 4 kat titre artışı görülmesi anlamlı kabul edilmektedir. 

 

Nasıl tedavi edilir?

 

Brusella bakterileri için spesifik kombine antibiyotik tedavisi verilmektedir.

 

 

A grubu beta hemolitik streptokok nedir?

 

Akut tonsillit etkeni olan bakterinin boğaz kültüründe tanısının konulması önemlidir. S. Pyogenes olarak da isimlendirilen bu streptokok türü bakterinin M proteini olarak bilinen virulansında önemli olan yapısal elementinin kalp kası ve böbrek hücreleri ile olan yapısal benzerliğinden dolayı tanısının olabildiğince hızlı konulması ve tedavisinin başlaması gereklidir. Bu yapısal benzerlik nedeni ile akut romatizmal ateş ve glomerulonefritin etyolojisinde bu bakteri yer almaktadır. 

 

Nasıl tanı konur?

Hastadan alınacak boğaz kültürü ile bakteri mevcutsa tanımlamaktadır. 

 

Nasıl tedavi edilir?

 

S. Pyogenes tüm dünyada halen penisilinlere duyarlı olan bir bakteridir. Bu yüzden rutin olarak antibiyotik duyarlılık testinin yapılmasına gerek yoktur. Ancak penisilin alerjisi olan hastalarda rutin antibiyotik duyarlılık testi yapılmaktadır.