Böbrek taşları sıklıkla yan ağrısı ve idrarda kanama ile kendini gösterir. Çok sık olmasa da bulgu vermeden sessizce böbrek içerisinde büyüyen taşlar da olabilmektedir. Büyüyen ve tedavi edilmeyen taşlar böbrek fonksiyonlarını kötü yönde etkileyebilir. Böbrek taşları böbrekte tıkanıklığa sebep olduğu zaman şiddetli ağrı, bulantı, kusma ve ateş gibi acil durumlara yol açabilmektedir.
Hangi Hasta Tedavi Edilmeli?
Böbrek taşı olan her hasta tanı alır almaz hemen tedavi edilmeyebilir. Taş tedavisi hastanın yaşına, diğer hastalıklarına, taşın boyutuna ve hastanın kliniğine göre planlanır. Bazı taşlar boyutu ve yeri itibariyle daha az klinik öneme sahiptir. Özellikle bulgu vermeyen, ağrı yapmayan ve küçük taşı olan hastalarda yaşam tarzı değişiklikleri önerilerek taşın takibi yapılabilir. Hastaların kontrol muayenelerinde taş boyutunda artma varsa veya taşlar klinik bulgu veriyorsa taşın aktif tedavisi yapılır. Ağrı, tekrarlayan kanama, bulantı, kusma gibi bulgu veren taşlar boyutları küçük olsa dahi tedavi edilmelidir. Taşın böbrek fonksiyonları üzerine etkisi, hastanın bulguları ve hastanın talepleri iyi değerlendirilmelidir.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
İzlem
Taş boyutu küçük olan ve taşa bağlı şikayeti olmayan hastalar tedavisiz takip edilebilmektedir. Bu hastalar ultrasonografi, röntgen veya bilgisayarlı tomografi gibi radyolojik tetkiklerle takip altına alınmaktadır.
İlaç Tedavisi
Ağrı kesiciler böbrek taşına bağlı ağrısı olan hastalarca sıklıkla kullanılmaktadır. Bazı hastalarda böbrek taşları idrar kanalına düşüp şiddetli ağrı ve idrar akışında tıkanıklığa sebep olabilmektedir. Bu taşların idrar yoluyla dışarı atılması için bazı özel ağrı kesiciler ve idrar kanallarını gevşetici ilaçlar kullanılmaktadır. Bu tedavi yönteminin başarısı, taşın boyutuna ve hastanın idrar kanal genişliğine bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Ekstrakorporeal Şok Dalga Litotripsi (ESWL)
ESWL olarak bilinen taş kırma tedavisi, cerrahi gibi daha riskli tedavilerden önce tercih edilebilecek bir tedavi metodudur. ESWL tedavisi, hastanın vücuduna cerrahi bir müdahale uygulamaksızın, dışarıdan şok dalgalarının taşa yönlendirilmesi ile taşın vücut içerisinde kırılmasını sağlayan bir tedavidir. ESWL uygulaması sonrasında kırılan taşlar, hastanın idrar yolu aracılığıyla dışarı atılır.
Cerrahi Tedavi
Düşmeyen böbrek taşlarının tedavisinde en etkin seçenek cerrahi tedavidir. İdrar yolunda takılan ve düşmeyen taşlar bulundukları konuma göre uygun cerrahi teknik kullanılarak tedavi edilmelidir. Cerrahi tekniğin belirlenmesinde taşın boyutu, taşın yeri, hastanın yaşı ve hastanın kliniği değerlendirilir. Böbrek taşlarının tedavisi günümüzde sıklıkla endoskopik veya kapalı ameliyat teknikleri ile yapılabilmektedir.
Böbrek Taşı Olan Hastalar Ne Yapmalı?
1.Sıvı alımında tıbbi engeli olmayan hastalar günlük 2,5 - 3 litre sıvı almalıdır ve sıvı alımı su ağırlıklı olmalıdır.
2.Günlük çıkarılan idrar miktarı 2 - 2,5 litre olmalıdır.
3.Hayvansal proteinlerden ve tuzdan fakir, dengeli bir beslenme düzeni sağlanmalıdır
4.Soda, alkol ve kalorili içeceklerden uzak durulmalıdır.
Bazen sadece bu önerilere uymak bile taşların oluşumunu önleyebilir ve taşların tekrar etme sıklığını azaltabilir!