Multipl Skleroz

Multiple skleroz (MS), beyin ve omuriliği tutan, bağışıklık sisteminin nedeni tam olarak bilinmeyen bir hastalığıdır. Genetik ve çevresel etkenlerin birleşimiyle ortaya çıktığına inanılmaktadır. Çeşitli tipleri olmakla birlikte, santral sinir sisteminin inflamasyonu ve sinir liflerini saran miyelin kılıfının harabiyeti (demiyelinizasyon) ile seyreden bir hastalıktır. Bu hastalık, bağışıklık sisteminin kendi hücrelerini tanıyamaması sonucu, vücudun kendi kendine zarar vermesi olarak açıklanabilir. Bağışıklık sistemi, sinir liflerinin çevresinde bulunan miyelin kılıfını vücuda yabancı bir doku gibi algılayıp yok etmeye çalışır. Miyelin kılıfının yıkılması sonucunda, “plak” adı verilen patolojik anormal yapılar gelişir. Bu durumda geçici ya da kalıcı çeşitli sinir sistemi belirtileri ortaya çıkar. Bu belirtiler “atak” olarak adlandırılır. Hastalık çoğunlukla alevlenmeler (atak) ve iyileşmeler (remisyon) ile seyreder. Ancak bazı olgularda sürekli ilerleme (progresyon) de görülebilir. Hastalık en sık 20-40 yaşları arasında görülür. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere göre iki kat fazladır. Hastalığın coğrafyası da ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe genişler. Daha çok Kuzey Avrupa'da yaygındır.

Her MS hastasının seyri, zaman ve belirti olarak farklılık göstermekle birlikte hastalığın bilinen beş formu vardır:

1. Selim ya da bening MS: Atakların hafif ve iyileşmelerin tam ya da tama yakın olduğu MS tipidir. Her ataktan sonra ya hiç sekel kalmaz ya da kalan sekeller çok hafiftir.

2. Yineleyen-düzelen (relapsing-remitting) MS: Ataklar ve iyileşmelerle seyreder. Tekrarlayan ataklar sonrasında bazı sekeller kalabilir. En sık görülen formdur.

3. İkincil ilerleyen (sekonder progresif) MS: Başlangıcı relapsing-remitting MS olup, tekrarlayan ataklar sonrası düzelme zorlaşır, kalıcı ağır nörolojik bulgular olabilir.

4. İlerleyen-yineleyen (progresif relapsing) MS : Başlangıçta belirgin bir atak olup ataklar arasında tam düzelme olmaz. Ataklarla birlikte ilerleme devam eder.

5. Birincil ilerleyen (primer progresif) MS: Ataklar olmaksızın, nörolojik bulgularda giderek artan bir ilerleme söz konusudur. Daha ağır bir seyir gösterir.