Toplardamar tıkanması (Derin Ven Trombozu ya da DVT) ve tedavisi

Derin Ven Trombozu (DVT), toplardamarın pıhtılaşarak tıkanması durumudur ve genellikle bacak toplardamarında görülür. Erken ve geç evre olmak üzere iki aşamada tedavi edilir. Anjiyografi ile damar içinden yapılan tedavi, erken evrede pıhtıyı temizleyebilirken, geç evrede tıkalı damarların balonla ve stentle açılması mümkündür.

DVT hastalığının iki evresi vardır:

1. Erken evre (akut) derin ven trombozu: Erken evrede pıhtı tazedir. Toplardamarın tıkanmasına bağlı ayak şişliği vardır ve belirgindir. Üç hastanın birinde bacaktaki pıhtı akciğere atabilir. Bu da hayati risk oluşturur. Tedavide kan sulandırıcı ilaçlar kullanılır ancak bu ilaçlar pıhtıyı temizlemez, sadece yeni pıhtı olmasını ve pıhtının akciğere atmasını engelleyebilir. Pıhtıyı temizleyebilen tek tedavi, anjiyografi odasında damar içinden yapılan tedavidir. Pıhtı özellikle kasık bölgesine ulaşmışsa anjiyografi ile yapılan damar içi müdahale gerekli hale gelir. Tedavinin olabildiğince erken yapılması gerekir. Çünkü damar içi yöntemle mükemmel tedavi sadece pıhtı taze iken olur. Hastalığın ilk 15 gününde pıhtının tamamen temizlenmesi mümkündür. Daha sonra tedavi şansı azalır. Anjiyografi ile yani damar içinden tedavi çoğunlukla diz arkasındaki toplardamara bazen ayak bileği damarına girilerek yapılır. Buradan ya kateter denen ince plastik tüplerle özel pıhtı eritici ilaçlar verilir (Tromboliz: Pıhtının eritilerek temizlenmesi) ya da özel cihazlarla pıhtı mekanik olarak temizlenir (Trombektomi: Pıhtının parçalanarak eritilmesi ya da dışarı alınması).

2. Geç evre (kronik) derin ven trombozu: Erken evrede yani ilk bir ayda mükemmel tedavi edilmeyen hastaların yaklaşık yarısında geç dönemde kronik venöz yetmezlik adı verilen ikinci bir sorun gelişir. Erken dönemde tedavi edilemeyen pıhtı damar duvarına yapışır, hem toplardamarda tıkanma oluşturur hem de toplardamar kapaklarını bozar. Her ikisi de hayat boyu sürecek ayak şişliği oluşturur. Hastaların bir kısmında ayak yaraları gelişebilir. Genellikle hiçbir tedavi şansının olmadığı ve hastanın varis çorabı ile yaşaması gerektiği söylenir. Ancak bu hastaların bir kısmında tıkanma anjiyo yöntemiyle açılarak ayağın rahatlatılması mümkündür. Bu tedavi ülkemizde ne yazık ki hemen hiç bilinmemektedir ancak merkezimiz bu konuda da oldukça tecrübelidir. Geç evre derin ven trombozunda pıhtı temizlenmesi yapılamaz çünkü pıhtı eskimiş ve duvara yapışmıştır. Sadece tıkalı damarların balonla ve stentle açılma işlemi yapılır. Merkezimizde derin ven trombozunun hem erken hem de geç dönem anjiyografi ile damar içi tedavileri başarıyla uygulanmaktadır.