Göğüs Cerrahisinin Teşhis ve Tedavi Ettiği Hastalıklar
• Göğüs Duvarı (Kaburgalar, Sternum / göğüs kemiği, Kaslar)
• Akciğerler
• Akciğer Zarı (Plevra)
• Mediasten (Kalp ve ana damarların çevresindeki dokular, lenf bezleri)
• Diyafram
• Soluk Borusu
• Yemek Borusu
• Kaburga kırıkları
• Göğüs boşluğunda kan ve hava birikimi (Hemo-pnömotoraks)
• Akciğer, mediastinal ve hava yolu yaralanmaları
Pnömotoraks
• Göğüs boşluğunda hava birikimi
Plevral Efüzyon
• Göğüs boşluğunda sıvı birikimi
Aşırı Terleme
•El ve koltuk altı bölgesinde aşırı terleme (ETS)
Göğüs Duvarının Şekil Bozuklukları
Güvercin göğüs: Kaburgalar ve göğüs kemiğinin dışarı doğru olması
Kunduracı göğsü: Kaburgalar ve göğüs kemiğinin içeri doğru olması
• Akciğerde kist, apse ve diğer kitleler
• Akciğer zarının hastalıkları
• Enfeksiyon (İltihabi) hastalıkları
• Tümoral hastalıkları (mezotelyoma)
• Mediasten tümör, apse ve kistik hastalıklar
• Soluk borusu (trakea) darlıkları ve tümörleri
• Büyümüş lenf bezeleri
Tedavi Yöntemleri
VATS (Video yardımlı torakoskopik cerrahi)
VATS Kullanım alanları:
Genel olarak torakotomi (açık ameliyat) ile yapılan girişimlerin çoğu VATS ile yapılabilir.
Özellikler
• Göğüs boşluğunda oluşan sıvıların teşhis ve tedavisinde
• Akciğerdeki kitlelerin teşhis ve tedavisinde
• Aşırı terleme (torasik sempatektomi) tedavisinde
• Pnomotoraks tedavisinde başarı ile kullanılmaktadır.
Video Yardımlı Mediastinoskopi
Mediasten: Soluk borusu, yemek borusu, kalp ve büyük damarların, lenf bezlerinin yer aldığı göğüs boşluğunun orta kısmıdır.
Bu bölgeye çevresi kemik ve damar yapıları ile çevrili olduğundan dışarıdan ulaşmak çok zordur.
Mediastinoskopi ile boyun alt kısmından küçük bir kesi yapılarak, kameralı bir sistem ile bu bölge görüntülenir.
Özellikle lenf bezi büyümelerinde biyopsi almak ya da bazı lezyonların çıkarılması için kullanılır.
Minimal invazif bir yöntemdir. Hasta, operasyon sonrası ilk 24 saat içerisinde ya da aynı gün taburcu olabilir.
Bronkoskopi
Ağız ya da burun yolu ile soluk borusu (trakea) ve akciğerin hava yollarını (bronşlar) görüntülemek ve gerekli görülür ise biyopsi almak ve diğer müdahaleler için kullanılan bir yöntemdir.
Cerrahi kesi yapılmadığı ve genel anestezi gerekmediği için hasta kısa sürede taburcu olur.
Kullanıldığı Hastalıklar
• Akciğer kanserlerinin teşhisinde
• Hava yolu darlıklarının teşhis ve tedavisinde
• Soluk borusu ve bronşlara yabancı cisim kaçması durumunda (toplu iğne, gıda maddeleri vb.) kullanılır.
Kliniğimizde yıllık ortalama 350 ameliyat yapılmaktadır. Bu ameliyatların önemli bir kısmını akciğer kanseri cerrahisi oluşturmaktadır.
Video-torakoskopik ve mediastinoskopik girişimler de operasyonlar içerisinde önemli yer tutmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
• Pnömotoraks nedir? Sebepleri nelerdir ve tedavisi nasıl yapılır?
• Akciğer kanseri, ameliyat ile tedavi edilebilir mi?
• Ameliyat öncesi neler yapılmalıdır?
• Akciğer kanser ameliyatından sonra hastayı neler bekler?
• Ameliyat sonrası evde nelere dikkat edilmelidir?
• Ameliyat sonrası evde nelere dikkat edilmelidir?
• Poliklinik kontrolü ne zaman yapılır?
• El terlemesinde hangi tedaviler yapılır?
• ETS nedir?
• ETS’nin yan etkileri var mıdır?
Pnömotoraks nedir? Sebepleri nelerdir ve tedavisi nasıl yapılır?
Pnömotoraks, göğüs boşluğu içerisinde hava toplanmasıdır. En sık sebepler travma (bıçaklanma, kurşunlanma, düşme, çarpma vb.) ve akciğerin yapısal veya KAOH a bağlı gelişen hava kistlerinin kendiliğinden patlamasıdır. Tedavisinde toraks tüpü denilen plastik bir boru yardımı ile göğüs boşluğundaki havanın dışarı tahliyesi yapılır. Hastalık nükseder ya da bu yöntemle iyileşme sağlanamazsa cerrahi yöntemler kullanılır.
Pnömotoraksın cerrahi tedavisi
Cerrahi tedavide ilk seçenek Video Yardımlı Toraskokopi (VATS) denilen kapalı bir ameliyattır. VATS işlemi açık ameliyata göre daha kısa süren, kozmetik olarak az iz bırakan ve ameliyata bağlı ağrının çok daha az görüldüğü bir yöntemdir. Hastanın iyileşme ve normal hayatına dönme süreci de açık ameliyatlara göre daha kısadır.
Akciğer Kanseri Ameliyatları
Akciğer kanseri ameliyat ile tedavi edilebilir mi?
Akciğer kanserinin erken evre denilen 1. ve 2. evrelerindeki (toplam 4 evresi vardır) en etkin tedavi yöntemi cerrahi rezeksiyondur. Akciğerde sınırlı hastalığı olan, çevre lenf bezlerine veya uzak organlara (karaciğer beyin kemik vb.) yayılma veya dağılma yapmamış akciğer tümörlerinde ilk seçilecek tedavi, ameliyattır. Eğer hastanın genel durumu (kalp-akciğer fonksiyonları) genel anestezi ve akciğerin bir kısmının çıkarılmasına bağlı oluşan yükü kaldırabilecek kapasitede ise ameliyat en iyi tedavi seçeneği olarak 1. sıradaki yerini korumaktadır.
Ameliyat öncesi neler yapılmalıdır?
İlk önce akciğer kanserinin en başlıca nedeni olan sigara bırakılmalıdır. Bilimsel çalışmalar göstermektedir ki, akciğer kanseri olduktan sonra dahi sigarayı bırakmanın yaşam süresi ve kalitesi üzerine pozitif etkisi vardır. Dengeli ve düzenli beslenme, günlük egzersizler (30 dk. yürüyüş) ve psikolojik destek bu dönemde çok önemlidir. Diyabet, koroner arter hastalığı ve KOAH gibi kronik hastalıkların tedavisi ve düzenli takibi yapılmalı, bu rahatsızlıkları takip eden ilgili doktora bilgi verilerek gerekirse ameliyatı yapacak cerrah ile iletişimi sağlanmalıdır.
Akciğer kanser ameliyatından sonra hastayı neler bekler?
Ameliyat sonrası erken dönemde hastanın hızla normal hayatına dönebilmesi (rehabilitasyon) için beslenme, solunum terapileri ve yürüyüş 1. günden itibaren uygulanmaya başlar. Hastaların ameliyat sonrası en sık şikayetleri operasyon bölgesinde ağrıdır. Bu ağrı şiddetli olduğundan çok güçlü ağrı kesiciler ya da epidural analjezi ile kontrol edilir. Ağrı dışında en sık problem nefes darlığıdır. Ameliyat sırasında akciğerin bir kısmı çıkarıldığı için kalp –akciğer sisteminin iş yükü artar ve vücudun adaptasyon mekanizmaları devreye girene kadar solunumda güçlükler gelişebilir. Gerekirse bu dönemde ve daha sonrasında oksijen tedavisi ile rahatlama sağlanabilir. Genellikle ameliyat sonrası 1 gece cerrahi yoğun bakımda takip (monitarizasyon ile) edilen hastalar ortalama 5-7 gün hastanede yatarlar.
Ameliyat sonrası evde nelere dikkat edilmelidir?
Doktorunuz gerekli ilaçları (ağrı kesici ve nefes açıcı vb.) taburculuğunuz sırasında reçete edecektir. Ameliyat öncesi kullandığınız (diyabet KOAH, kalp vb.) ilaçlarınızı doktorunuz aksini belirtmedikçe aynı şekilde kullanmaya devam ediniz. Banyo vücut hijyeni için çok önemlidir. Ameliyat sonrası göğüs tüpünüz çekildikten 1 gün sonra banyo yapabilirsiniz. Ancak ameliyat bölgesini lif, kese gibi temizleyiciler ile ovmayınız. Yeme içme ile ilgili bilgi taburculuk sırasında verilecektir. Akciğer ameliyatları sonrası özel bir beslenme diyeti yapılmaz. Öğünleri sık (5-6) ve az yemek, gazlı içeceklerden, alkolden, aşırı yağlı ve tuzlu yemeklerden uzak durmak tavsiye edilebilir.
Evde iken ani gelişen şiddetli nefes darlığı, bol miktarda kötü kokulu ve renkli balgam, yüksek ateş, bayılma gibi şikayetler gelişirse derhal hastanemizin acil servisine başvurunuz. Acil hekimi, ameliyatınız yapan doktorunuzla hızla iletişim kuracaktır.
Poliklinik kontrolü ne zaman yapılır?
Taburculuk sonrası 1. haftada ilk poliklinik kontrollü yapılır. Taburcu olurken poliklinik kontrolü için hangi gün ve saatte geleceğinizi gösteren randevu kartınız verilecektir. Kontrol sırasında Akciğer filminiz ve fiziki muayeneniz ile değerlendirilirsiniz. Ayrıca dikişlerinizde bu kontrolde alınacaktır. Ameliyat sırasında alınan dokuların patolojik değerlendirmesi de kontrolünüz sırasında raporlanmış olacaktır. Bundan sonraki süreç (takip ve tedavileriniz) ile ilgili doktorunuz size bilgi verecektir.
Aşırı Terleme Ameliyatı (Torakal Sempatektomi)
El, yüz koltuk altı ve ayak bölgesinde görülebilen aşırı terleme “bölgesel hiperhidroz” olarak adlandırılır. Vücut genelinde görülen yaygın terlemeden farklı bir durumdur. Hastalarda genellikle; yaz, kış, sıcak, soğuk kapalı ya da açık yer fark etmeksizin sürekli terleme olur. En sık şikayet, el ve ayakta aşırı terlemenin olduğu durumdur.
El terlemesinde hangi tedaviler yapılır?
Iyontoforez, botoks (dermatoloji uzmanlarınca yapılır) gibi cerrahi dışı tedaviler öncelikle denenmelidir. Eğer sonuç alınamıyorsa son seçenek olarak cerrahi tedavi “torakoskopik sempatektomi” yapılabilir.
Klipsli ETS aşırı terlemenin cerrahi tedavisinin kısaltılmış adıdır (endoskopik torakal sempatektomi). Genel anestezi altında her 2 koltuk altı bölgesinden göğüs boşluğuna girilerek terlemeden sorumlu sempatik sinirler bulunur. 5 mm’lik titanium klipslerle sinir iletimi kesilir. Genellikle t3 ya da t4 sempatik ganglionların bloke edilmesi yeterlidir. İşlem 1 saat kadar sürer. Hasta uyandığında el ya da koltuk altı terlemesi kesilmiştir.
ETS’nin yan etkileri var mıdır?
Ameliyat sonrası göğüs ağrısı beklenen bir durumdur. Ameliyata bağlı olarak gelişir ve 24-48 saat içerisinde azalır. Hastalar 2. gün normal hayatlarına dönebilir. En sık görülen yan etki genellikle ameliyat sonrası 1. haftada ortaya çıkan “refleks” terlemedir. Daha önce terlemeyen sırt, kalça kasık, diz gibi bölgelerde aşırı terlemeler gelişebilir. Bu terleme bazı hastalarda geçici iken bazı hastalarda kalıcı olabilir. Hasta için çok can sıkıcı bir durum yaratabilir. Hangi hastalarda gelişebileceği öngörülemeyen bir durumdur. Vücudun daha önce aşırı terleyen bölgesindeki terin ani kesilmesi sonucu kendi kendine oluşan bir reflekstir. Hastalar yeni bir operasyon ile sinirlere konulan klipsleri aldırabilirler. Ancak normale dönülüp dönülmeyeceğini ispatlayan bilimsel veriler yetersizdir.
