Radyoloji Anabilim Dalı

Dijital Mamografi ve Tomosentez

 

Memenin düzenli aralıklarla mamografi ile taranması meme kanserine bağlı ölümleri önemli ölçüde azaltmıştır. Ancak mamografi henüz mükemmel olmaktan uzaktır. Bazı kanserleri erken dönemde gösterememekte dolayısıyla tanında gecikmeler yaşanmaktadır.

Normal mamografide, meme dokusu 2 plaka arasında sıkıştırılarak iki pozisyonda filmleri alınır. Bu şekilde tüm meme dokusu ancak 2 boyutlu olarak değerlendirilebilir.  Bütün meme dokusu sadece iki kesitle değerlendirildiğinden, özellikle yoğun meme dokusu söz konusu olduğunda kanserli alan diğer dokular arasında gizlenebilir. Bu kısıtlılık nedeniyle mamografinin doğru tanı koyabilme oranı en iyi merkezlerde bile % 85 sınırında kalmaktadır.

Tomosentez ile bu problem aşılmıştır.  Dijital Tomosentez cihazı ile memenin milimetrik kesitleri alınmakta ve 3 boyutlu görüntüsü elde edilmektedir. Bu şekilde memenin iç yapısı daha net olarak görüntülenmekte ve varsa tümörün 3 boyutlu olarak yeri tespit edilebilmektedir.

Çekim işlemi 3-4 saniyede tamamlanmaktadır. Böylece meme dokusunun kalınlığına göre yaklaşık 60-80 görüntü elde edilip incelenmektedir. Kesitsel düzlemde inceleme yapma olanağı, dokuların üst üste gelerek oluşturduğu yalancı negatif ve yalancı pozitif görüntülerin yarattığı olumsuz sonuçların sayısını oldukça azaltmıştır.

Memenin tomosentez incelemesinde optimal görüntüler elde edebilmek için gerekli olan kompresyon (meme dokusunun sıkıştırılması) ihtiyacı da azalmaktadır. Çekim sırasında meme daha az sıkıştırılır. Mamografiyi bir çeşit röntgen olarak kabul edersek tomosentez tomografi olarak adlandırılabilir.  Gereksiz biyopsi ve ameliyat oranı azalır.

Klinik çalışmalar bütün bu özellikleri ile 3 boyutlu meme tomosentez incelemenin, meme kanserinin erken tanısında kullanılacak en değerli tanı aracı olarak dijital mamografinin yerini alması yolunda ciddi umutlar vaat etmektedir.

Dijital meme tomosentez incelemesinin avantajları:
-Meme dokusunun 3 boyutlu olarak incelenmesini sağlar
-Yoğun meme dokusunun üst üste gelerek kanserli dokuyu gizlemesini engeller
-Yalancı pozitif görüntüler olmadığından özel pozisyonlarda alınan tekrar filmlerinin sayısını azaltır. Böylece gereksiz radyasyon alımını engellemiş olur. Doğru tanı koyma oranını yükselterek biyopsi ve ameliyat oranını azaltır
-Mamografi çekilmesi sırasında gerekli olan kompresyon miktarını azaltarak hastanın tetkik sırasında daha az baskı ve sıkıntı duymasını sağlar.