Akut Böbrek Hasarı

Böbrek fonksiyonlarının hızla bozulması so­nucu, kanda üre, kreatinin yüksekliği ve idrar miktarında azalmanın (24 saatte 400 mililitrenin altında idrar) eşlik ettiği bir durum olarak tanımlanır. Akut böbrek yetmezliğinin pek çok nedeni vardır. Kalp yetmezliği, vücudun herhangi bir yerinden kanama, yanıklar, aşırı ishal veya kusma, aşırı idrar söktürücü ilaç alınması gibi durumlarda vücut suyunun azalması ve dolayısıyla böbrek kanlanmasının azalması sonucunda gelişebildiği gibi glomerulonefrit, pyelonefrit gibi primer böb­rek hastalıkları, diyabet ve sistemik lupus eritematozus gibi sistemik hastalıklar, böbreklere zararlı madde veya ilaç alınması, taş, tümör, prostat hipertrofisi gibi nedenler­le idrar akımının engellenmesi sonucunda da akut böbrek yetmezliği gelişebilir.

Akut Böbrek Hasarı Belirtileri ve Bulgular

Akut böbrek yetmezliğinin klinik seyrinde idrar miktarının azalması (oligüri) ve idrar miktarının artma (diürez) evresi görülür. Hastalığın belirti ve bulguları içinde bulunduğu evreye göre farklılık gösterir.

Oligüri Evresi: 1-2 hafta ya da haftalar sürebilir. Bu evrede en önemli belirti, idrar miktarının azalması ya da hiç idrar yapamamadır. Kanda potasyum sülfat, kreatinin, fosfor, üre yükselir. Üremik zararlı maddelerin vücutta birikmesine bağlı bulantı, kusma, iştahsızlık, kilo kaybı, kansızlık, vücutta kaşıntı, Su birikimi nedeniyle ödem, kan basıncı yüksekliği, idrar tahlilinde proteinüri ve hematüridir.

Diürez Evresi: İd­rar miktarı artar. Günlük idrar miktarı günde 1-2 litre ya da 3-4 litreye kadar artar, kanda yükselen metabolik atıklar ve elektrolitler norma­le döner. Hastalığın iyileşmesi 3 ay sürebilir.

Akut Böbrek Hasarında Tedavi

Akut böbrek yetmezliği için tedavi hasarın ciddiyetine göre planlanır.

Tedavide Amaç

Böbrek hasarının olası nedenini ortadan kaldırmak, sıvı-elektrolit dengesini düzenlemek, metabolik komplikasyonları ve enfeksiyonları önlemek, böbrek fonksiyonları düzelinceye kadar hastayı hayatta tutmaktır. Aldığı çıkardığı sıvı dikkatle hesaplanır, çıkardığı idrardan fazla kesinlikle verilmez (akciğer ödemi gelişebi­lir). Hastaya verilecek sıvı miktarı; bir gün önce çıkardığı idrar miktarı + fizyolojik kayıp (500 ml) = günlük verilecek sıvı miktarı. İdrar miktarı arttıkça verilen sıvı miktarı da artırılır. Proteinden kısıtlı ya da proteinsiz, tuz ve potasyumdan kısıtlı ve hastanın enerji gereksinimini sağlaması için bol karbonhidratlı be­sinler (şekerleme, şekerli sıvı, bal) verilir. Kilo kontrolü yapılır. Kilo artışı fazla sıvı verildiğini gösterir. Hastanın idrarı yeterli oranda artmaz ve kan değerleri (üre, kreatinin ve potasyum) hayatı tehdit edecek düzeyde artarsa diyaliz tedavisine başlanır.