İç Hastalıkları Anabilim Dalı - Nefroloji Hastalıkları Bilim Dalı

Sıkça Uygulanan Tanı Yöntemleri

BÖLÜMÜMÜZE MUAYENE İÇİN GELEN HASTALARIN DAHA ÖNCEYE AİT TETKİK VE TEDAVİ SONUÇLARINI, KULLANMAKTA OLDUKLARI İLAÇLARI, EĞER KAN BASINCI SORUNLARI VARSA EN AZ BİR HAFTALIK KAN BASINCI TAKİPLERİNİ GETİRMELERİ MUAYENE SÜRECİNİ KISALTACAKTIR.

 

    1. Tam kan sayımı
    2. Tam kan biyokimyası

Açlık kan şekeri, kan üre azotu, kreatinin, sodyum, potasyum, kalsiyum, fosfor, kolesterol, total protein, albümin, karaciğer fonksiyon testlerini kapsamakta olup hastaların 12 saatlik açlık kan örneğinden bakılmaktadır.

    1. Tam idrar tahlili 
    2. Gerekli durumlarda 24 saatlik idrar incelemesi

24 saatlik idrar toplanması, sabah uyandığınızda ilk idrar tuvalete yapılacak, bundan sonra gün içinde yapılan tüm idrarlar ve ertesi sabah uyandığınızda yapacağınız ilk idrar temiz bir su kabında biriktirilecektir. Böylece bir gün önce başlanan idrar toplama işlemi ertesi gün tamamlanacaktır. Topladığınız idrarın tümünü Laboratuarı’na getirmeniz gerekecektir. Laboratuarında idrar miktarınız ölçülecek ve protein düzeyinin ölçülmesi için bir miktar ayrılacaktır.

    1. Radyolojik tetkikler

Batın ultrasonografi, renal doppler ultrasonografi, bilgisarlı tomografi, manyetik resonans, renal angiografi, renal sintigrafisi

    1. Ayaktan kan basıncı monitorizasyonu
    2. Ultrasonografi eşliliğinde perkütan böbrek biyopsisi

Böbrek kaynaklı kanama, idrarda protein varlığı, böbrek testlerinde nedeni bilinmeyen yükselme gibi durumlarda ultrasonografi eşliğinde böbrekten parça alınması işlemidir.

Biyopsi Öncesinde Bilinmesi Gerekenler

Böbrek biyopsisi öncesi ultrasonografi ile böbrekleriniz değerlendirilir Böbrek biyopsisi için işlem sonrası en az 24 saat hastanede kalmanız gerekmektedir. Bu nedenle yatış işlemleri için uygun sevk ile gelmeniz gerekmektedir. İşlemden en az 6 saat önce herhangi bir şey yememeniz gerekmektedir. Ancak düzenli olarak kullanılan kalp ve hipertansiyon ilaçları çok az miktarda suyla alınmalıdır. Aspirin ve kanı sulandıran diğer ilaçların biyopsi yapılacak hastalarda en az 7-10 gün önce kesilmelidir. Eğer bu ilaçlardan birisini kullanıyorsanız, durumu lütfen doktorunuzla konuşunuz. Biyopsi ultrasonografi eşliğinde girişimsel radyoloji bölümünce deneyimli uzmanlarca yapılmaktadır. İğne biyopsisi olarak adlandırılan bu işlemde bir süre yüzüstü yatmanız gerekmektedir. Sırtta böbrek bölgesinde deri, deri altı ve böbrek zarınız lokal anestezi ile uyuşturulduktan sonra böbrekten iğne ile 2 adet parça alınmaktadır. Parçalar yaklaşık 1- 1,5 cm uzunluğunda ve 0,3- 0,5 mm çapındadır. Böbrek biyopsisinde kanama riski vardır. Bu nedenle işlemden sonra 24 saat süre ile hastanede izlenmeniz ve tuvalet ihtiyacınızı yatakta yapmanız gerekebilir. Bu süre zarfında size yardımcı olabilecek bir refakatçiye ihtiyacınız olacaktır. İşlem sonrası yapacağınız idrarların kanama açısından değerlendirilmesi gerekecektir. Bu nedenle idrarınızı dökmeden önce doktorunuza göstermeniz gerekmektedir. İşlemden sonraki gün herhangi bir sorun olmazsa taburcu edilebilirsiniz. Böbrek biyopsi sonucunuz birkaç gün içerisinde rapor edilecektir.

Alınan böbrek biyopsi materyali tanı için yetersiz gelebilir. Bu durumda tanısal olmayacağı için tekrar biyopsi gerekebilir. 

Tedavi yöntemleri

 1.Hemodiyaliz

Hemodiyaliz işlemi, böbrek fonksiyonları ileri derecede bozulmuş olan hastalarda böbreğin bazı fonksiyonlarının makina aracılığıyla düzeltilmesini sağlamaktadır. Bu işlemde kanda biriken üre ve diğer maddeler bir filtre aracılığıyla süzülerek vücuttan uzaklaştırılır. Bu işlemin gerekliliği ve sürekli uygulanıp uygulanmayacağı doktorunuz tarafından size bildirilecektir. Hemodiyaliz işleminin uygulanabilmesi için damar giriş yoluna ihtiyaç vardır. Bu ya ameliyatla el bileğinde iki damarın birleştirilmesi ile (fistül) ya da boyunda büyük bir damara kateter takılarak sağlanır. Uzun süre hemodiyaliz tedavisine ihtiyaç duyan hastalarda en sağlıklı yöntem fistül açılmasıdır. Fistül en az 4-6 haftada kullanılır hale geldiği için, hemodiyaliz tedavisine başlanmadan bir süre önce hazırlanmalıdır. Kateter uygulaması acil diyalizlerden önce ve fistülü olmayan ya da çalışmayan hastalarda yapılmalıdır. Hemodiyaliz ihtiyacı olduğunda doktorunuz hemodiyaliz ünitesi ile temasa geçerek sizin için uygun zamanı ve diyaliz reçetesini planlayacaktır. Diyaliz işlemi 4 saat süren bir işlemdir. Bu süre zarfında bir yatakta yatacak ve makina yardımı ile diyaliz olacaksınız.

2.Periton diyaliz

Periton diyalizi de hemodiyaliz gibi ileri derecede böbrek fonksiyonları bozulmuş hastalarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu işlemde kanda biriken üre ve diğer maddeler karın zarı aracılığıyla süzülerek vücuttan uzaklaştırılır. Bu tedavinin size uygun olup olmadığı ve nasıl uygulanacağı doktorunuz tarafından kararlaştırılacaktır. Periton diyalizi uygulanabilmesi için karın içine kateter yerleştirilmesi gereklidir. Bu işlem Genel Cerrahi Bölümü'nce bir ameliyatla gerçekleştirilir. periton diyalizi işlemi ayaktan, ev koşullarında yapılan bir tedavidir. Hasta periton diyalizi eğitimini aldıktan sonra diyaliz işlemini evinde gerçekleştirmektedir. Periton diyalizi eğitimi ve uygulamaları deneyimli sağlık personeli tarafından periton diyalizi ünitesinde gerçekleştirilmektedir.

3.Böbrek Nakli (Transplantasyon)

Canlı ya da kadavra vericiden yapılabilir. Bu işlemin gerçekleştirilmesi için alıcılar ve vericilerin ayrıntılı olarak değerlendirilecek ve gerekli testler yapılacaktır. Hastanemiz Hemodiyaliz merkezinde diyaliz tedavisi gören ve böbrek nakline tıbbi engeli olmayan hastalar düzenli aralıklarla değerlendirilerek böbrek transplantasyonu bekleme listesine dahil edilirler. Bunun dışında diğer merkezlerde diyaliz tedavisi gören hastalara da arzu ettikleri takdirde bu hizmetler sunulmaktadır.

Canlıdan böbrek nakli vericileri, hastanın 1-2-3-4. dereceden akrabası veya kayın akrabası olması, vericilerin aynı kan grubundan olması, hipertansiyon ve diyabet, bilinen böbrek hastalığı başta olmak üzere verici olmalarını engelleyecek ciddi bir sağlık sorunlarının olmaması gerekir. Bu hastalarda temel tanısal testlerden sonra doku tiplendirmesi ve tomografi eşliğinde böbrek damarlarının görüntülenmesi yapılmaktadır. Uygun alıcı ve vericiler Transplantasyon Konseyi'nde tartışıldıktan sonra Genel Cerrahi Bölümünce böbrek transplantasyonu gerçekleştirilmektedir. Transplantasyon sonrası bir komplikasyon olmadığı takdirde 7-10 gün hastanede yatmanız gerekebilir. Vücudun takılan organı ret etmemesi için çeşitli ilaçları ömür boyu kullanmanız gerekmektedir. Transplantasyon sonrası hastalarımız poliklinikte düzenli aralıklarla takip edilmektedir.