Yüksek kan basıncı demektir. Bugün kabul edilen normal kan basıncı değeri istirahat halindeki bir yetişkinde 120/80 mmHg’dır. Kan basıncı tekrarlayan ölçümlerde 140/90 mmHg üzerinde seyrediyorsa hipertansiyondan teşhisi konulur. Tedavi edilmeyen ve kontrol altına alınmayan kan basıncı yüksekliği; kalp krizi, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, beyin kanaması, damarlarda tıkanma ve ölüm riskini artırmaktadır. Teşhis edilip uygun tedaviye başlanırsa artan kan basıncı düşürülebilir, organ hasarı ve ölüm riski azaltılabilir.
1. Birincil (Esansiyel) Hipertansiyon
Hipertansiyon vakalarının %90’nında birincil (Esansiyel) Hipertansiyon tespit edilmektedir. Bu tip hipertansiyonda stres, beslenme alışkanlığı, aşırı tuz tüketimi, kilo fazlalığı, genetik faktörler rol oynayabilir.
2. İkincil Hipertansiyon nedenleri
· Böbrek hastalığı (böbrek doku ve damarlarında bozukluk)
· Böbreküstü bezlerinin çeşitli hastalıkları
· Bazı ilaçlar (doğum kontrol hapları; kortizon, soğuk algınlığı ilaçları, ağrı kesiciler vs.)
· Gebelik
· Beyin tümörü veya kafa içi basıncın artması olabilir
Risk Grupları
· Kalıtım: Ailesel yatkınlık
· Cinsiyet: Erkeklerde daha sık görülmekle birlikte kadınlarda menapoz sonrası görülme sıklığı artar.
· Yaş: Genellikle 35 yaş üzerinde ortaya çıkar
· Obezite
· Alkol
· Sigara
· Diyabet
· Yanlış beslenme ve tuzlu diyetler
· Hareketsiz yaşam şekli
· Doğum kontrol ilaçları kullananlar
· Stres
Hipertansiyonun Belirtileri: Sinsi bir şekilde belirti vermeden de ortaya çıkabileceği gibi özellikle ense kökünde zonklayıcı tarzda baş ağrısı, bulantı-kusma, burun kanaması, uyuşukluk, yorgunluk, endişe, kulak çınlaması, bulanık görme veya gözlerde kararma ve fazla idrar çıkarma gibi belirtiler göz ardı edilmemeli, hipertansiyon yönünden araştırılmalıdır.
Hipertansiyonun vücuda zararları nelerdir?
· Ateroskleroz (Damar sertliği)
· Beyin kanaması ve felç
· Kalp krizi ve yetmezliği
· Gözlerde görme kaybı
· Böbrek hasarı gibi hastalıklar kişinin yaşam kalitesini bozar ve ömrünü kısaltır. Bu nedenle hipertansiyon mutlaka tedavisi gereken bir hastalıktır.
Hipertansiyondan Nasıl Korunabiliriz?
Öncelikle ilaç dışı tedaviler şeklinde adlandırılan aşağıdaki yaşam tarzı değişikleri yararlı olacaktır.
· Tuz alımının kısıtlanması (maksimum günde 1 çay kaşığı sofra tuzu)
· İdeal kilonun korunması
· Sigara kullanılmaması
· Alkol alınmaması
· Düzenli egzersiz yapılması
· Stresi kontrol yöntemlerini kullanmak
İlaç dışı yöntemlerle tansiyon istenen düzeye indirilemez ise çeşitli tansiyon düşürücü ilaçlar içerisinden en uygun seçimi doktor yapacaktır. Düzenli kontrol yaptırmak hipertansiyona bağlı kalp böbrek damar hastalıklarını önleyebilir.