Yaygın Gelişimsel Bozukluk (Otizm Spektrum Bozukluğu)
Yaygın gelişimsel bozukluk genellikle erken çocukluk sürecinden başlamakta olan ve gelişimin aşamalarından gerileme ya da gecikme biçiminde görülen bir bozukluktur. Yaygın Gelişimsel Bozukluklar terimi; toplumsal etkileşim, duygusal karşılıklılık, sözel ve sözel olmayan iletişim ve sembolik oyun alanlarında var olan güçlüklerle karakterize bir grup bozukluğu kapsayan şemsiye bir terimdir. Bu grupta yer alan otistik bozukluk, Asperger sendromu ve başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluk olmak üzere sosyal etkileşim, iletişim ve sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlar gibi alanlarda hafiften ağıra değişen düzeylerde yetersizlik ve bozulmanın görüldüğü durumları tanımlar. Sosyal etkileşimdeki yetersizlik; çevresindeki bireylerin farkında olmama, kendisinin rahat ve güvenli olabileceği ortamı seçme becerisinin olmaması, taklit davranışının, sosyal oyun davranışının ve arkadaşlık ilişkilerindeki yetersizliği kapsar. Dil, iletişim ve sembolik gelişimdeki yetersizlik, karşılıklı iletişimin farklı olması, sözel olmayan normal dışı iletişimin kurulmaması, yaratıcılığın olmaması, sözel dilin kullanımındaki farklılık, konuşmanın içeriği ve şeklinde normalden farklılık ve karşılık diyalog kurmada yetersizlik olarak tanımlanır. İlgilerin ve etkinliklerin sınırlı olması ise stereotipi (tekrarlı) hareketler, nesnelerin ayrıntılı incelenmesi, çevredeki değişikliklere aşırı tepki ve günlük yaşamla ilgili alışkanlıkların değişimine karşı ilginin sınırlı olması durumudur. Otizm spektrumunun herhangi bir noktasında yer alan her çocuk kendine özgü bir klinik görünüme sahiptir ama aynı zamanda spektrumun farklı noktalarındaki diğer bireylerle ortak özellikler taşır.
Çocuğunuzda aşağıdaki bulgulardan tamamı olmasa da bir kısmını fark ediyorsanız vakit geçirmeden bir çocuk nöroloji ve çocuk psikiyatri doktoruna başvurmanız çok önemlidir. Çünkü yapılan çalışmalar bu hastalığın tedavisinde en önemli basamağın erken teşhis ve doğru yönlendirme olduğunu göstermektedir. Bu nedenle ebeveynlerin ve bakım verenlerin çocuğun davranışlarını gözlemlemesi ve yaşıtlarının gelişimleriyle kıyaslamaları, bazı sorunları erken fark edebilmeleri açısından çok önemlidir.
Özetle otistik spektrum bozukluğu bir torba tanıdır. Boğaz ağrısı örneğini verirsek, boğaz ağrısı çok konuşma, bademcik enfeksiyonu ya da boğaz kanserinden olabilir. Altta yatan nedenin saptanması çocuk nöroloji bölümünde yapılacak ayrıntılı testlerle mümkündür. Birçok genetik nörolojik hastalık otistik spektrum bozukluğu biçiminde başlayabilir. Otistik spektrum bozukluğu olan çocukların %30’unda hafiften ağıra beynin elektrik aksamında bozukluk olabilir. Yine görüntüleme yöntemleri ile (EEG, beyin MR) ya da daha ayrıntılı nöro-genetik ve metabolik testlerle nedenin gösterilmesi, özel eğitimin yanında hedefe yönelik tedavilerin belirlenmesi ve aile içi tekrarların önlenmesi açısından da önemlidir.
